Hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle son yıllarda kış aylarında Çanakkale’nin sulak alanlarını mesken tutan kuş türlerinde artış gözlendi.
Kavak Deltası, Suvla Tuz Gölü, Gökçeada Dalyanı, Biga Çayı ve sulak çayırları, Çardak Lagünü, Sarıçay Deltası, Umurbey Lagünü, Kumkale Sazlığı, Akşin Deltası ve Araplar Boğazı’nın yer aldığı Çanakkale, son yıllarda tür sayısı artan su kuşlarına ev sahipliği yapıyor.
Uluslararası Sulak Alan Kurumu (Wetlands International) tarafından kuzey yarım küre ülkelerinde eş zamanlı organize edilen kış ortası su kuşu sayımlarına (KOSKS) göre bu yıl kentteki sulak alanlarda 51 türden 15 bin 660 su kuşu gözlendi.
Çanakkale’de 2022’de yapılan sayımda 44 cinsten 7 bin 808, 2023’te 39 türden 9 bin 281, 2024’te ise 40 türden 11 bin 929 su kuşu kayıtlara geçti.
“Su kuşları için çok önemli beslenme alanı”
Tarım ve Orman Bakanlığı 2. Bölge Müdürlüğü Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürü Ozan Hacıalioğlu, AA muhabirine, 4 Nisan 2014’te yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’ne istinaden alanda gerekli kontrol ve koruma faaliyetlerinin gerçekleştirildiğini söyledi.
Çanakkale’de 2019’da Gökçeada Tuz Gölü’nün “ulusal önemi haiz sulak alan”, geçen yıl Kumkale Deltası’nın “mahalli sulak alan” olarak tescilinin gerçekleştirildiğini anlatan Hacıalioğlu, “2024 yılında yaptığımız çalışmalar neticesinde Kavak Deltası, Suvla Tuz Gölü ve Çardak Lagünü’nün mahalli sulak alan olarak tescilini teklif ettik. Şu an Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğümüzde koruma statülerini ve kullanım bölgelerimizi belirledik, sınırlarımızı çizdik. Onay sürecini beklemekteyiz.” dedi.
Hacıalioğlu, Türkiye’nin, Ramsar Sulak Alanlar Sözleşmesi’ne 30 Aralık 1993’te taraf olduğunu belirterek, sulak bölgelerin su kuşları için çok önemli beslenme alanı oluşturduğunun altını çizdi.
Bu alanların su kaynaklarının su kalitesinin artmasına yönelik büyük faydalarının olduğunu dile getiren Hacıalioğlu, “Sel ve su taşkınlarını önleyici etkisi bulunmakta. Su kaynaklarının temizlenmesi açısından önemi var. Bunun dışında sulak alanlar, çok önemli karbon biriktirme alanıdır bizim için.” diye konuştu.
Sulak alanlardaki kuş türleri arttı
Ozan Hacıalioğlu, Çanakkale’nin önemli sulak alanlara sahip olduğuna dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Sulak alanlarımızda kış ortasında su kuşu sayımı gerçekleştiriyoruz. Bu, genellikle ocak ayının ikinci haftasında bütün kuzey yarım kürede ve Avrupa’da aynı anda yapılan bir faaliyettir. Bu sayede su kuşlarının sayısını ortaya çıkarmaya çalışıyoruz. Yazın konaklamak ve yuvalamak için Avrupa’ya ve kuzeye çıkan su kuşları, kışın sert zamanlarında güneye inip ülkemizi de barınma, dinlenme alanı olarak kullanmaktadır. Özellikle son 2 yıldır Avrupa’da sert geçen kış koşullarından dolayı ülkemizdeki sulak alanlardaki kuş popülasyonunda artış gözlemliyoruz. İklim değişikliğinin izlerini Çanakkale’de de görmekteyiz. Sulak alanlarımızdaki kuş popülasyonunda artış olmakta. Bunun en büyük sebeplerinden biri, Avrupa’da sert geçen kış koşullarıdır. Çanakkale’de ocak ayında yaptığımız sayımda 51 türden 15 bin 660 su kuşunun sayımını gerçekleştirdik.”
Nesli tehlike altındaki kuş türleri gözlendi
Hacıalioğlu, Gelibolu Yarımadası’nda Küçükanafarta ve Büyükanafarta köylerinin yakınında yer alan Suvla Tuz Gölü’nün de “denizel” ve “kıyısal” sulak alan özelliği dolayısıyla kuşlar için önemli bir konaklama yeri olduğunu belirtti.
Lagün özelliğindeki Suvla Tuz Gölü’nün, kıyı akıntıları ve dalgalar tarafından taşınan materyalin, kıyı oku meydana getirerek Suvla Koyu’nun ağız kısmını kapatması sonucu oluştuğunu anlatan Hacıalioğlu, alanda yapılan flora arazi çalışmalarında toplam 85 bitki türünün tespit edildiğini, kuduz otu, şebboy, feriban otu, atnalı, sığır dili, bodur kekiği ve gelinciğin sayı açısından ağırlıkta olduğunu söyledi.
Hacıalioğlu, Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) kriterlerine göre küresel ölçekte nesli tehlike altında bulunan flamingo, suna, angıt, çeltikçi, tepeli pelikan ve kılıçgaganın Suvla Tuz Gölü’ndeki önemli kuş türlerinden olduğuna dikkati çekerek, bu mevkide bu yıl 20 cinsten 3 bin 145 kuşun sayımını yaptıklarını sözlerine ekledi.
